تحلیل جامع روند سؤالات کنکور کارشناسی ارشد پرستاری وزارت بهداشت (۱۴۰۴-۱۳۹۶)
مقدمه:
این تحلیل بر اساس بررسی دقیق سؤالات کنکور ارشد پرستاری در بازه زمانی ۸ ساله (۱۳۹۶ تا ۱۴۰۴) و با در نظر گرفتن تغییرات منابع و رویکرد طراحان سؤال ارائه می‌شود. هدف، ارائه نقشه راهی هوشمند برای داوطلبان به منظور بهینه‌سازی روند مطالعه و افزایش بازدهی است.
۱. پرستاری داخلی–جراحی
بیشترین مباحث تکرارشده:
قلب و عروق (نارسایی قلبی، ایسکمی، آرتمی‌ها، فشارخون)
غدد و متابولیک (دیابت ملیتوس، اختلالات تیروئید)
کلیه و مجاری ادراری (نارسایی حاد و مزمن کلیه، دیالیز)
گوارش (سیروز کبدی، پانکراتیت، زخم معده)
تنفسی (بیماری‌های انسدادی مزمن ریه، آسم، پنومونی)
خون و آنکولوژی (لوسمی، لنفوم، آنمی‌ها) - بخصوص پرستاری آنکولوژی
اصول مراقبت در بخش‌های ویژه (ICU)
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
پرستاری آنکولوژی: سؤالات مربوط به عوارض شیمی‌درمانی، رادیوتراپی و مراقبت‌های تسکینی به وضوح افزایش یافته‌اند.
مراقبت از بیماران تحت عمل جراحی با تکنولوژی‌های نوین (لاپاراسکوپی، اندوواسکولار)
مدیریت درد حاد و مزمن
عفونت‌های بیمارستانی و مراقبت‌های مرتبط (پانسمان پیشرفته، کنترل عفونت)
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
برخی مباحث بسیار خاص در بیماری‌های نادر سیستم عصبی
جزئیات قدیمی‌تر در مورد تکنیک‌های جراحی که با روش‌های مدرن جایگزین شده‌اند.
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
تمرکز اصلی بر روی قلب و عروق، غدد (بویژه دیابت)، کلیه و آنکولوژی به عنوان ستون‌های اصلی سؤالات باشد.
مطالعه اصول و فارماکولوژی پرستاری بخش‌های ویژه (ICU) را فراموش نکنید.
از مطالعه مباحث عفونی و کنترل عفونت غافل نشوید، چرا که پس از پاندمی کووید-۱۹ جایگاه ثابتی در سؤالات پیدا کرده‌اند.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس داخلی جراحی مجموعه تدریسهای ویدیویی برونر و سودارث 2022 پرستار موفق است
۲. روانپرستاری
بیشترین مباحث تکرارشده:
اسکیزوفرنی و اختلالات سایکوتیک
اختلالات خلقی (افسردگی اساسی و اختلال دوقطبی)
اختلالات شخصیت (مرزی، ضداجتماعی)
اختلالات اضطرابی (وسواس، پانیک)
سوءمصرف مواد و مراقبت‌های ترک
درمان‌های روانپزشکی (داروهای ضدروان‌پریشی، ضدافسردگی، تثبیت‌کننده خلق)
مداخلات و ارتباط درمانی پرستار
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
مراقبت‌های روانپزشکی در جمعیت‌های خاص: کودکان و نوجوانان، سالمندان.
اختلالات مرتبط با تروما (PTSD)
مدیریت رفتار پرخاشگرانه و بحران در بخش روانپزشکی
اخلاق در روانپرستاری و حقوق بیمار
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
برخی از تئوری‌های قدیمی روانشناسی (به نفع مدل‌های زیست‌روان‌اجتماعی جدید)
طبقه‌بندی‌های بسیار جزئی که در DSM-5 اهمیت خود را از دست داده‌اند.
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
تسلط بر فارماکولوژی روانپزشکی (عوارض، تداخلات، آموزش به بیمار) یک برگ برنده است.
روی اسکیزوفرنی، اختلالات خلقی و شخصیت مرزی سرمایه‌گذاری کنید.
به سؤالاتی که سناریو محور هستند و مهارت‌های ارتباطی و مداخله‌ای پرستار را می‌سنجند، توجه ویژه داشته باشید.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس روانپرستاری مجموعه تدریسهای ویدیویی روانپرستاری بر اساس تاونسند و شیلای پرستار موفق است
۳. پرستاری بهداشت جامعه
بیشترین مباحث تکرارشده:
اپیدمیولوژی (شاخص‌ها، انواع مطالعات)
برنامه ملی ایمن‌سازی
بهداشت مدارس
بهداشت محیط (آب، فاضلاب، هوا)
بهداشت باروری و تنظیم خانواده
مراقبت‌های ادغام یافته بهداشتی (مانند CDI، IMCI)
بیماری‌های واگیر شایع (سل، ایدز، هپاتیت)
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
سلامت در بلایا و فوریت‌ها
آموزش بهداشت و ارتقای سلامت (مدل‌های تغییر رفتار)
بیماری‌های غیرواگیر (NCDs) و نقش پرستار در پیشگیری و کنترل آنها.
حوزه سلامت روان در جامعه
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
برخی مباحث بسیار تئوریک در مورد تاریخچه بهداشت
جزئیات فنی برخی فرآیندهای بهداشت محیط (به نفع اصول کلی)
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
اپیدمیولوژی و شاخص‌های بهداشتی پایه ثابت و پرتکرار سؤالات هستند.
بر روی برنامه‌های ملی بهداشت (ایمن‌سازی، مبارزه با بیماری‌ها) مسلط شوید.
مطالعه مباحث سلامت در بلایا و بیماری‌های غیرواگیر را در اولویت قرار دهید.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس پرستاری بهداشت جامعه مجموعه تدریسهای ویدیویی پرستاری سلامت جامعه لنکستر پرستار موفق است
۴. پرستاری مادر و نوزاد
بیشترین مباحث تکرارشده:
مراقبت‌های دوران بارداری (عوارض شایع مانند PIH، دیابت بارداری)
زایمان (مراحل، عوارض، فیزیولوژی)
دوره نفاس (عوارض مانند عفونت، خونریزی، افسردگی پس از زایمان)
نوزاد سالم و نارس (مراقبت‌ها، تغذیه، غربالگری)
بیماری‌های شایع زنان (سرطان‌های پستان و دهانه رحم، عفونت‌ها)
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
مراقبت‌های پرستاری از نوزاد پرخطر (RDS، یرقان، سپسیس)
سلامت جنسی و باروری
غربالگری‌های دوره‌ای در زنان (پاپ اسمیر، ماموگرافی)
مسائل اخلاقی در مراقبت‌های زنان و مامایی
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
جزئیات بسیار ریز در مورد تکنیک‌های خاص زایمان (مگر اصول کلی آن)
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
تاکید بر عوارض بارداری (PIH، خونریزی‌ها)، مراقبت از نوزاد نارس و دوره نفاس.
سؤالات مربوط به افسردگی پس از زایمان بسیار مورد توجه طراحان است.
از مطالعه مباحث سرطان‌های زنان غافل نشوید.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس پرستاری مادر و نوزاد مجموعه تدریسهای ویدیویی پرستاری مادر و نوزاد لودرمیلک پرستار موفق است
۵. پرستاری کودکان
بیشترین مباحث تکرارشده:
بیماری‌های تنفسی (آسم، برونشیولیت، پنومونی)
بیماری‌های گوارشی (اسهال و استفراغ، دهیدراتاسیون)
بیماری‌های مادرزادی قلب
بیماری‌های عفونی شایع کودکان
رشد و تکامل کودک (شاخص‌های مهم در سنین مختلف)
تغذیه کودکان (شیر مادر، تغذیه تکمیلی)
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
مراقبت از کودک با بیماری‌های مزمن (مانند فیبروز کیستیک، تالاسمی)
بیماری‌های متابولیک و ژنتیکی
کودک آزاری و غفلت
مراقبت‌های تسکینی در کودکان
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
برخی از بیماری‌های نادر پوستی
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
محاسبات دارویی و مایعات در کودکان از مباحث حیاتی و همیشه حاضر است.
تمرکز بر بیماری‌های تنفسی، گوارشی و مادرزادی قلب.
به سؤالات ترکیبی که رشد و تکامل را در کنار یک بیماری خاص می‌سنجند، دقت کنید.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس پرستاری کودکان مجموعه تدریسهای ویدیویی پرستاری کودکان وونگ پرستار موفق است
۶. زبان عمومی و تخصصی
بیشترین مباحث تکرارشده:
درک مطلب (Reading Comprehension): متن‌های مرتبط با مفاهیم پزشکی، پرستاری، سلامت عمومی و اخلاق حرفه‌ای.
واژگان (Vocabulary): هم‌خانواده‌ها، مترادف‌ها و متضادهای کلمات تخصصی پرستاری و پزشکی.
گرامر (Grammar): نکات کلیدی مانند حروف ربط، شرطی ها، معلوم و مجهول، ضمایر موصولی و ساختارهای موازی.
مباحث با اهمیت فزاینده در سال‌های اخیر:
متن‌های چالشی‌تر: طول متن‌ها کمی افزایش یافته و مفاهیم استنباطی (Inference) بیشتری در سؤالات دیده می‌شود.
تست‌های Close Test یا پر کردن جای خالی که هم دانش گرامر و هم دایره لغت را به طور همزمان می‌سنجند.
مباحث کم‌اهمیت‌تر:
سؤالات گرامر بسیار پیچیده و غیرکاربردی کمتر به چشم می‌خورد.
پیشنهاد مطالعه هوشمند:
منبع اصلی برای موفقیت در این بخش، "زبان تخصصی پرستاری" است. متن‌های این کتاب را بارها و بارها تمرین کنید.
یادگیری ریشه‌های لاتین (Prefixes, Suffixes) به درک معنای کلمات ناآشنا کمک شایانی می‌کند.
برای درک مطلب، روی تکنیک‌های تندخوانی و درک مفهوم کلی (Skimming & Scanning) کار کنید. نیازی به فهمیدن معنای تک تک کلمات نیست.
بهترین منبع برای رتبه برتر شدن در درس زبان انگلیسی کتاب زبان 100-80 (80 درصد در 100 روز) پرستار موفق است
جمع‌بندی کلی و تحلیل روند تغییر سؤالات (۱۳۹۶-۱۴۰۴)
طی ۸ سال گذشته، سؤالات کنکور ارشد پرستاری روند مشخصی به سمت مفهومی‌تر، بالینی‌تر و سناریو محور شدن داشته است. این تغییرات را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱. حرکت از حافظه‌محوری به سمت استدلال بالینی: سؤالات کمتر تعریفی هستند و بیشتر شبیه موقعیت‌های واقعی بالینی طراحی می‌شوند. پرستار باید بتواند با تجزیه و تحلیل داده‌های بیمار (علائم، یافته‌های آزمایشگاهی)، اولویت‌بندی کند و بهترین مداخله را انتخاب نماید.
۲. توجه به "چرا" و "چگونه": به جای پرسش "چه چیزی"، سؤال "چرا این دارو تجویز می‌شود؟" یا "چگونه این عارضه را مدیریت می‌کنید؟" بیشتر شده است.
۳. افزایش سؤالات ترکیبی: یک سؤال ممکن است одновременно دانش پرستاری داخلی، فارماکولوژی و اصول مراقبت را بسنجد (مثلاً مدیریت یک بیمار دیابتی با عارضه کلیوی).
۴. تأثیرپذیری از تحولات نظام سلامت و علم پرستاری: مباحثی مانند پرستاری تسکینی، سلامت روان جامعه، مراقبت از بیماری‌های مزمن و کنترل عفونت به دلیل اهمیت روزافزون در عرصه سلامت، سهم بیشتری در سؤالات پیدا کرده‌اند.
۵. به‌روزرسانی منابع: اگرچه منابع اصلی تغییر چندانی نکرده‌اند، اما طراحان سؤال با استفاده از رفرنس‌های به‌روزتر (مانند نسخه‌های جدید کتب برونر و سودارث، پرستاری داخلی-جراحی اگدون) و گایدلاین‌های بین‌المللی (مانند پروتکل‌های ACLS، انکولوژی) سؤالات را طراحی می‌کنند که لزوم مطالعه عمیق‌تر و به‌روز را برای داوطلبان ضروری می‌سازد.
نتیجه‌گیری نهایی:
داوطلب موفق کسی است که به جای حفظ کردن طوطی‌وار مطالب، به درک عمیق مفاهیم بالینی، ارتباط منطقی بین مباحث مختلف و توانایی تحلیل و حل مسئله برسد. اولویت‌بندی هوشمندانه مباحث پرتکرار و بااهمیت‌تر، کلید طلایی موفقیت در این رقابت فشرده است.
